Ontstaan van het Adventisme
In de jaren dertig en veertig van de negentiende eeuw vond in het noordoosten van de Verenigde Staten een omvangrijke opwekking plaats in de Protestantse kerken. Deze ging gepaard met een diepe belangstelling voor de profetische gedeelten van de Bijbel.
De Adventbeweging van de jaren 1830-40 was daarvan een uitvloeisel. William Miller speelde vanaf ca. 1832 daarin een cruciale rol. Hij was er geleidelijk aan van overtuigd geraakt dat Christus in 1843 of 1844 zou terugkeren naar deze aarde. Die voorspelling bleef, zoals zo vele soortgelijke voorspellingen, onvervuld. Een van de groepjes die uit zijn beweging (die uit gelovigen vanuit allerlei kerken bestond) overbleef, nadat de voorspelling jammerlijk faalde, besloot verder te gaan met een grondige studie van de Bijbel. In hun kring waren de grondleggers van het Zevendedags Adventisme te vinden.
De Kerk van de Zevendedags Adventisten (of: Adventkerk)
De kleine groep die uit de Adventbeweging van William Miller was overgebleven groeide langzaam maar zeker en dit leidde in 1863 tot de formele oprichting van de Kerk van de Zevendedags Adventisten.
Aanvankelijk was die groei beperkt tot het noordoosten van de Verenigde Staten. Maar daarin kwam spoedig verandering. In 1874 ging de eerste adventistische ‘zendeling’ naar Europa. Nog voor het einde van de negentiende eeuw waren er kleine aantallen adventisten te vinden in de meeste Europese landen. In het begin van de twintigste eeuw volgde een snelle uitbreiding naar andere werelddelen.
Terwijl de kerk in aantal toenam en er geleidelijk aan een hechte organisatievorm ontstond, ontwikkelde zich ook de theologische visie. Naast de verwachting van de spoedige wederkomst van Jezus en het vieren van de rustdag op de zevende dag van de week, viel de aandacht ook op andere Bijbelse beginselen.
De wereldwijde groei van de kerk ging al snel gepaard met het stichten van een netwerk van scholen, gezondheidsinstellingen en kerkelijke uitgeverijen en drukkerijen. Nu is de kerk aanwezig in bijna alle landen van de wereld. Het aantal gedoopte leden bedraagt meer dan 17 miljoen.
Een Christelijke kerk
De Adventkerk is een christelijke kerk. Elke geloofsgemeenschap heeft specifieke kenmerken en dat geldt ook voor de Adventkerk. Die kunt u elders op deze website vinden. Maar het is belangrijk om eerst vast te stellen dat adventisten christenen zijn in de volle zin van het woord. Bij alles wat zij geloven en doen is Jezus Christus het fundament. Samen met christenen van allerlei signatuur geloven zevendedags adventisten dat God zich aan ons heeft laten zien in de historische persoon van Jezus. En dat deze Jezus de Christus is, op grond van zijn bovennatuurlijke oorsprong, zijn leven op aarde, zijn dood en zijn opstanding, en op grond van het feit dat hij onze Verlosser is.
De Adventkerk is een christelijke kerk. Terecht wordt soms onderscheid gemaakt tussen ‘kerken’ en ‘sekten’. Met ‘sekten’ worden gewoonlijk groeperingen bedoeld die bijzaken tot hoofdzaken hebben gemaakt of waarbij een menselijke leider in het middelpunt staat. Adventisten zijn in België en Luxemburg een kleine gemeenschap, maar zij vormen in alle opzichten een kerk.
Een Protestantse kerk
Helaas is het Christendom in de loop van de eeuwen ten prooi gevallen aan jammerlijke verdeeldheid. Een van de belangrijkste splitsingen vond plaats in de zestiende eeuw toen het protestantisme ontstond als afsplitsing van de kerk die vanuit Rome werd geleid. Mannen als Luther, Calvijn en Zwingli (en vele anderen vóór hen en na hen) protesteerden (vandaar het woord ‘protestant’) tegen allerlei ideeën en praktijken die ingang hadden gevonden in de kerk en tegen de leefwijze van veel kerkelijke leiders. Helaas waren de ‘hervormers’ het niet op alle punten met elkaar eens en daardoor ontstonden diverse Protestantse richtingen.
Adventisten zien zichzelf als erfgenamen van deze ‘hervorming’ van de kerk. In hun geloofspunten en manier van kerk-zijn zijn ‘lutherse’ en ‘calvinistische’ elementen terug te vinden. Ook de stroming van de zgn. Anabaptisten (die het dopen door onderdompeling opnieuw introduceerden), leverde inspiratie. En dat geldt ook voor andere Protestantse groepen die van belang waren in de negentiende-eeuwse wereld waarin de Adventkerk ontstond.
Een unieke kerk
Als christelijke kerk van Protestantse signatuur hebben we dus veel dingen gemeen met andere christenen. In België is de Adventkerk dan ook nauw verbonden met de VPKB, de Verenigde Protestantse Kerk van België.
Maar de Adventkerk heeft een geheel eigen identiteit. Dat betreft natuurlijk in de eerste plaats datgene waarin adventisten geloven. Binnen het christelijk belijden legt de Adventkerk een aantal heel belangrijke eigen accenten, die zij graag met anderen wil delen. Tegelijkertijd moet worden benadrukt dat een kerkelijke identiteit niet alleen afhangt van de leerstellingen waarin men gelooft, maar ook van de wijze waarop men het geloof beleeft en van de specifieke cultuur die in de eigen geloofsgemeenschap is gegroeid. Daarover kun je met elkaar praten, maar je kunt er eigenlijk alleen mee kennis maken door deze te komen ervaren.
Een diverse kerk
De zevendedags adventisten vormen een wereldwijde kerkgemeenschap. Volgens de laatste gegevens is de Adventkerk nu officieel gevestigd in 209 van de in totaal 232 landen die bij de Verenigde Naties zijn geregistreerd. In de eerste fase van de geschiedenis van de Adventkerk waren de meeste adventisten in Noord-Amerika te vinden. Nu woont slechts ongeveer acht procent van de ruim 17 miljoen adventisten in dat deel van de wereld en is de kerk met recht een wereldkerk geworden. Hoe divers de kerk is in nationaliteiten en etnische samenstelling blijkt vooral tijdens de vele internationale bijeenkomsten die de kerk kent.
Maar ook in de meeste landen wordt de diversiteit van de wereldkerk weerspiegeld, vooral als gevolg van allerlei migratiegolven. In België bestaat de Adventkerk niet alleen uit Vlamingen en Walen, maar vindt men ook aanzienlijke groepen Spaans- en Portugeestaligen, Afrikanen die Engels spreken of Frans, Russischsprekenden en Roemeenssprekenden. Datzelfde geldt ook voor de kleine adventistische gemeenschap in Luxemburg.